donderdag 21 maart 2013

De balansburger

Burger | photo: freepik
Is Mc Donalds dan ook een burgerinitiatief? Dat vroeg een kennis mij gekscherend toen ik vertelde over ‘de balansburger’ in relatie tot burgerinitiatieven. Momenteel is er veel aandacht voor burgerinitiatieven. Zij zijn overal aan het ontstaan op verschillende gebieden. Noodgedwongen soms door het verdwijnen van voorzieningen, maar soms omdat het gewoon leuk en/of zinvol is en past bij de huidige tijdsgeest. De EU heeft dit jaar gekozen tot 'Jaar van de Burger'. Of misschien had de toevoeging initiatieven ook wel gekund; het jaar van de burgerinitiatieven. Trendwatchers Lieke en Richard Lamb (bureau Trendwatcher.com) noemen 2013 het jaar van de 'Balans Burger'. De burger is gewend aan de recessie en past zijn levensstijl hierop aan. Hij of zij (her)vindt de balans. 

Gewoon bij de Action
Dit fenomeen is ook te zien op het terrein van wonen, zorg en welzijn. Burgers zien bijvoorbeeld steeds meer dat zij tijdig moeten nadenken over het ouder worden. Het wordt ook ‘gewoner’ om zelf maatregelen te treffen. Zo stond ik laatst in de lift en er stapte een mevrouw binnen met een grijphulp, waarmee mensen makkelijk spullen van de grond kunnen rapen. Een ‘medelifster’ vroeg: “Waar heb je die vandaan? Want dit is handig voor mijn schoonvader!’’ De vrouw keek nog eens naar het ding en antwoordde terwijl zij haar schouders ophaalde: “Gewoon bij de Action. Deze is voor mijn oma van 97 die niet meer zo makkelijk kan bukken als haar achterkleinkind komt spelen met autootjes.” 

Foto: Adopteer een strobaalGeen strobreed in de weg
Maar ook op het vlak van het nemen van wooninitiatieven wachten burgers niet meer af maar breiden zich tijdig en goed voor. Zo zijn de initiatiefnemers van een ecologische woonwijk, verenigd in Iewan (Initiatiefgroep Ecologisch Wonen Nijmegen) een campagne begonnen: 'Adopteer een strobaal'. Zij zijn al geruime tijd met hulp van de kleinschalige gespecialiseerde corporatie Wbvg intensief bezig met het opzetten van een woonwijk in Nijmegen. De 25 woningen, in de sociale huursector, zijn gemaakt van strobalen De bij dit project betrokken corporatie Talis wil graag meedoen, maar er is nog een gaatje in de begroting omdat het ontwerp door de ecologische toepassingen wat duurder uitvalt. In juni beslist Talis of de ecowijk financieel haalbaar is. 

De initiatiefnemers van dit project, startten de campagne om aan te tonen dat duurzaam wonen breed gedragen wordt. En, zo schrijven zij zelf: ‘dat passief afwachten tot overheden of commerciële bedrijven belangrijke zaken voor je regelen niet meer van deze tijd is.’ De bewoners zelf gaan meebouwen en dat bespaart ook kosten. Zij steken er veel vrije tijd in. Als Iewan het voor elkaar krijgt het gat in de begroting te vullen, dan geeft Talis groen licht verder te gaan. Zij vinden dan samen de balans!

Lokale kracht | Foto: Broekplaats Beekhuizen
Frisse duik
Een ander bijzonder ecologisch project is Broedplaats Beekhuizen. Daar bouwen professionals samen met de bewoners ook met stro. Er komt een openbare uitkijktoren en een educatief centrum, gerund door de bewoners. Corporatie Woonplaats is nauw betrokken, de corporatie Wbvg begeleidt en de gemeente faciliteert. Een mooi samenspel tussen burger, professional en de overheid op dit voormalig zwembad terrein. Zij nemen gezamenlijk een frisse duik in het project. Dat is een voorwaarde om initiatieven te doen slagen: een samenspel tussen verschillende partijen. Soms zijn er meer partijen nodig, soms minder en kunnen burgers veel zelf. 

Sommige wooninitiatieven lopen momenteel vertraging op doordat corporaties niet kunnen investeren. Creatieve oplossingen zijn dan nodig, zoals Iewan en Beekhuizen laten zien. Maar burgers hebben daarbij hulp nodig. Zeker de kwetsbare burgers. Deze boodschap komt naar voren op het congres ‘Lokale Kracht: méér power in wonen, welzijn en zorg’. Want burgerinitiatieven zijn helemaal ‘in’, maar ze moeten wel de gelegenheid krijgen ook te bloeien op plekken waar zij nodig zijn. De burger vindt de balans, maar te weinig ondersteuning kan hem uit evenwicht brengen. En daar kan hij zijn levensstijl niet eenvoudig op aanpassen. 

Meer informatie:

Door Yvonne Witter, adviseur bij het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg. Binnen het Kenniscentrum richt zij zich op de thema's: klantparticipatie, woonvariaties, kleurrijk wonen, welzijn en zorg en buur(t)projecten.