Het is nu of nooit. Terugblikkend op het Europees Jaar van het Actieve Ouder Worden en Solidariteit tussen de Generaties is gebleken dat het belangrijk is en blijft om generaties met elkaar te verbinden. Het afgelopen jaar zijn verschillende initiatieven op dit gebied ontplooid, waaronder de website Festival der Generaties - waar activiteiten die in het kader van het EU jaar plaatsvonden werden verzameld - 'Generatiedialogen' georganiseerd door Stichting Rijp en Groen en debatten van ActiZ rond Het Nieuwe Ouder Worden. En met succes! Zo heeft de film 'Actief Ouder' worden van Stichting Voorbeeld in samenwerking met onder meer het Netwerk voor Oudere Migranten (NOOM) zelfs een internationale award gewonnen in het kader van het EU jaar!
Ook buiten Nederland actie(f)
Vooral in de landen om ons heen gebeurde veel, zoals in Duitsland met onder meer excursies naar lokale initiatieven in zorg en welzijn. Age Platform Europe was actief en onze eigen Europarlementarier Lambert van Nistelrooij heeft zich in woord en daad erg hard gemaakt voor de thematiek van dit jaar, door onder meer het Ambient Assistent Living Forum naar Nederland te halen. Cecodhas bood een overzicht van Europese voorbeelden van seniorenhuisvesting en organiseerde een symposium over vergrijzing en wonen.
Preventie en gezondheid
We realiseren ons allemaal dat het nu of nooit is met de vergrijzing, met de lossere familiebanden, de grote druk op mantelzorger en de civil society. We zullen het met elkaar moeten doen, zonder teveel te verwachten van de overheid. Op het gebied van preventie en gezondheid is nog wist te behalen, zo weten mensen in Groningen maar al te goed. Daar is een groot programma rond healthy ageing gaande. De Unie KBO zette ook een groot programma rond bewegen in gang. Wereldwijd is bekend dat preventie het adagio is de komende jaren. Een gezonde leefstijl betekent langer een actieve bijdrage kunnen leveren aan de samenleving. Recente rapporten, zoals Actief Oud van het NIDI en een rapport van TNO, gaan in op de bijdrage die vitale ouderen kunnen leveren. Tijdens het wereldcongres rond Active Ageing was een de rode draad het gunstige effect dat bewegen kan hebben op het uitstellen van dementie. Het Kenniscentrum en ActiZ leverden een bijdrage met goede praktijkvoorbeelden en het ActiZ-rapport Internationale signalen.
Verbinding van generaties
Los van preventie op het terrein van gezondheid is het ook belangrijk te voorkomen dat we als mensen losraken van elkaar. Op het symposium 'Regeneration', georganiseerd door het Euro+songfestival in het kader van het jongerentalentontwikkelingsprogramma 'Roots and Routes' zei Conny Groot - drijvende kracht achter dit programma en het intergenerationele muziektheater stuk 'Nu of nooit' - dat we nu een manier moeten vinden om elkaar beter te verstaan, te waarderen. Slechts dan is de vervreemding tussen culturen en generaties omkeerbaar. Dat kan op diverse manieren. Ook in de muziek bijvoorbeeld.
Evert Bisschop Boele, assistent lector ‘Lifelong learning in music & the arts’ van het Prins Claus Conservatorium van de Hanzehogeschool Groningen, zag dat ouderen zich buiten het blikveld van de studenten bevinden. Hij bracht ze samen en liet de jonge studenten ouderen lesgeven. Dat bleek voor beide partijen verrassend goed uit te pakken. De studenten begonnen met veel vooroordelen: ‘Wie gaat er nu boven zijn zeventigste nog gitaar spelen? Zij hebben toch artrose in de vingers en kunnen niets meer leren?' Maar hun oudere leerlingen bleken juist veel bagage, veel verhalen en ervaring mee te brengen. Muziek bleek van grote betekenis voor de emotie van deze oudere leerlingen, omdat zij het omgaan met muziek verbinden aan hun hele biografie. Met dit soort projecten wil Bisschop Boele verwondering en het onbevooroordeeld kijken naar onverwachte situaties stimuleren. Zie de leerling als uniek wezen en niet als 'oudere'. Dat is ook van toepassing in de combinatie van muziek en mensen met bijvoorbeeld dementie.
Creatieve media en generaties
Almuth Fricke van het Institut für Bildung und Kultur doet voor de Europese Commissie onderzoek naar intergenerationeel werken in een programma ‘Intergenerational Learning and Bonding via Creative New Media’, waar de focus ligt op wat mensen te brengen hebben. Tieners en ouderen maken samen videoblogs, ipadmovies en audiovisuele handleidingen voor musea. In het voorjaar van 2013 komt er een handboek uit ter inspiratie, om de intergenerationele dialoog te stimuleren. Jongeren zien de waarden van hun culturele achtergrond en ouderen voelen dat zij bijdragen aan de toekomst.
Eu jaar gaat door
Vooruitblikkend op de toekomst is het zaak om door te gaan met het in contact brengen van verschillende generaties. Stichting Art Age gaat in samenwerking met ActiZ het filmfestival Forever Young organiseren. Op 28 februari 2013 vindt de aftrap plaats in het Amsterdamse filmtheater Eye. Het filmfestival wordt gecombineerd met de slotmanifestatie van het EU jaar in Nederland. Begin januari hoort u meer hierover! Maar het thema van het EU jaar eindigt niet dit kalenderjaar: de activiteiten gaan gewoon door! De diverse organisaties die afgelopen jaar actief waren op het gebied van Active Ageing gaan werken verder aan een samenleving voor alle leeftijden, waarin iedereen mee kan doen, waarin gebruik gemaakt wordt van talenten, kracht en zin. Het is nu of nooit!
Meer weten?
- Impressie bijeenkomst CECODHAS, Brussel, november 2012
- Impressie World Congres of Active Ageing, Schotland, augustus 2012
- Nieuwsbrief Festival der Generaties
- Rapport internationale signalen van ActiZ (1,74mb, pdf)
- Slotmanifestatie en filmfestival op 28 februari 2013: Ger Tielen
Door Yvonne Witter, adviseur bij het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg. Binnen het Kenniscentrum richt zij zich op de thema's: klantparticipatie, woonvariaties, kleurrijk wonen, welzijn en zorg en buur(t)projecten.
