“Doe Het Zelf burger organiseert nu ook eigen zorg” kopte Trouw twee weken geleden. Na collectieve acties rond energie en mobiliteit gaan burgers samen zorg inkopen en onderlinge hulp organiseren. De Volkskrant besteedde onlangs aandacht aan zorgcoöperaties in Hoogeloon en Elsendorp, twee dorpen in Brabant die zelf de zorg regelen voor hun oudere bewoners, en Stadsdorp Zuid in de Apollobuurt in Amsterdam, waar samen diensten en activiteiten worden geregeld om prettig zelfstandig te kunnen blijven wonen. Doe het zelven in de zorg is duidelijk in. Ook in de politieke arena. Luister maar naar de zorgdebatten; eigen verantwoordelijkheid, kleiner pakket, minder professionele zorg. Maar daar wordt de bal wel heel erg makkelijk bij de burger, de vrijwilliger en de mantelzorger neergelegd. De kosten in de zorg lopen op en daarom moet de burger het nu zelf maar gaan doen. Dat is niet mijn definitie van lokale kracht.
Voor mij is lokale kracht het samenspel tussen burgers, overheid en professionele organisaties (zorg- en welzijnsorganisaties, woningcorporaties en andere lokale partijen) met als inzet wonen, welzijn en zorg in de eigen omgeving zo te organiseren, dat mensen - ook als ze hulp nodig hebben - zo lang mogelijk prettig kunnen blijven wonen waar ze willen, onderdeel uit kunnen blijven maken van hun eigen sociale omgeving en een bijdrage kunnen leveren aan de samenleving. Burgers niet reduceren tot klant of doelgroep waar organisaties hun waren aan kunnen slijten maar zien als initiatiefnemers, ondernemers, eigenaren, co-creatoren.
Dat is wennen. Voor burgers zelf, die dachten dat eigenlijk alles wel geregeld was en ze zelf niet zoveel hoefden te doen; voor organisaties, die meenden te weten wat goed was voor de klant en nog niet zo goed weten wat ze met die actieve burgers aan moeten; en voor de overheid, die dacht dat ze eigenlijk alles wel goed geregeld had. Het blijkt heel anders te kunnen.
Door nieuwe collectieven te creëren, kunnen burgers wonen, welzijn en zorg organiseren op een manier die echt bij ze past. Ze blijken veel meer te kunnen dan ze dachten. Het realiseren van kleinschalig wonen voor mensen met dementie is niet voorbehouden aan een zorgorganisatie (in Hoogeloon doen ze het zelf), vrijwilligers en gehandicapten runnen met veel plezier een lokale supermarkt (o.a. in Westwoud in Noord Holland en Oostwold in Groningen), ervaringsdeskundigen bieden zorg en ondersteuning die weldadig is voor ontvanger en gever (luister naar de verhalen van medewerkers van Kwintes en Pameier) en een nieuwe bestemming voor een verzorgingshuis dat gaat sluiten, blijkt in goede handen bij de omwonenden (zoals in het Groningse Warffum).
Nieuwe rollen, nieuwe kansen… Maar ook nieuwe werelden die open gaan en nieuwe partners om te leren kennen. En daarom ben ik zo blij met al die actieve burgers en vrijwilligers die 5 september aanwezig zijn. Ze laten zich zien, doen inspiratie op en gaan in gesprek met professionals over de inzet van burgerkracht in wonen, zorg en welzijn. En ik ben blij dat we de bijeenkomst samen met zoveel verschillende brancheorganisaties hebben kunnen organiseren en het ons is gelukt zo veel mensen uit verschillende sectoren bij elkaar te brengen. Want lokale kracht heeft alles te maken met openstaan voor nieuwe partners, nieuwe verbindingen en nieuwe ideeën.
Als we daar, als Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg, een bijdrage aan kunnen leveren, is onze missie geslaagd. We vieren dit jaar dat we 10 jaar bestaan. Een bijeenkomst als ‘Lokale Kracht’ is dus ook een beetje een feestje voor ons. Een feest van goede voorbeelden, van mensen met lef om het anders te doen en een feest van kennis delen en kennis verspreiden. En laat dat nou net onze kracht zijn.
Meer lezen?
Door Daniëlle Harkes, manager van het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg. De samenwerking tussen woningcorporaties, zorg- en welzijnsorganisaties en gemeenten en de ontwikkeling van woonservicegebieden en multifunctionele accomodaties zijn binnen het Kenniscentrum haar aandachtsgebieden.
